386631401_700182252139965_3757539917672076043_n

Szałasy i haiku w Tajemniczym Ogrodzie

10.10.2023

Podczas tegorocznego Święta Drzewa w Bielsku-Białej, w Tajemniczym Ogrodzie, pojawiły się stworzone przez młodzież rzeźby, których inspiracją był kontekst kulturowy i historyczny miejsca, a wśród gąszczu drzew można było odkryć haiku – wiersze japońskie, nawiązujące do jesieni. Warsztaty land artu „Szałasy” prowadził artysta Dariusz Fodczuk, a spacer z czytaniem performatywnym haiku „Ścieżka wiersza” Jacek Bożek. Uczniowie i uczennice z bielskich szkół uczestniczyli także praktycznych zajęciach o pszczołach, ptakach i czyszczeniu budek lęgowych, które prowadzili edukatorzy/ki Klubu Gaja.

W Święcie Drzewa w Tajemniczym Ogrodzie, które odbyło się 4 października, uczestniczyła młodzież z Zespołu Szkół Medycznych i Ogólnokształcących oraz Szkoły Podstawowej nr 27, które od kilku lat współpracują z Klubem Gaja i angażują się w opiekę nad ogrodem. Po oficjalnym rozpoczęciu, Klub Gaja zaprosił uczniów i gości m.in. Dorotę Wiewiórę – przewodniczącą Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, Jarosława Klimaszewskiego – Prezydenta Miasta Bielska-Białej, Adama Ruśniaka – Z-ca Prezydenta Miasta Bielska-Białej, przedstawicieli Urzędu Miasta Bielska-Białej, Michała Sztanderę – Nadleśniczego Nadleśnictwa Bielsko, obrońców drzew z Rybnika do wyrywania rdestowca ostrokończystego – rośliny, która jest zagrożeniem dla przyrody Tajemniczego Ogrodu.

Jarosław Klimaszewski, Prezydent Miasta Bielska-Białej, mówił –„To wspaniała tradycja, że w Święto Drzewa spotykamy się po raz kolejny w Tajemniczym Ogrodzie. Chcemy dać silny przekaz – Planetę mamy jedną, nie mamy gdzie uciec i trzeba o nią dbać. Mówi się o tym od wielu lat ale efekty nie są zadawalające. Na pewno nie jest tak, że nic się nie dzieje. Nawet na poziomie globalnym, trzeba zaczynać od własnego miasta, domu czy ogrodu. Dzisiaj, nie będziemy sadzić drzew, ale rwać rdest, który jest niebezpieczny dla tego miejsca. Cieszę się, że tylu Was przyszło! Dziękuję młodzieży za wsparcie”.

Dorota Wiewióra, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, dodała – „Świetnie mieć pomysł! Jednak do realizacji potrzeba współpracy wielu, wielu podmiotów i jednostek, i przede wszystkim dobrej woli. Myślę, że ekologia jest tu i teraz. W centrum miasta mamy zielone płuca, które nie moglibyśmy udostępniać bez współpracy. Wielkie podziękowania dla Klubu Gaja, Pana Prezydenta i Naczelników i Pracowników Wydziałów Urzędu Miasta, które zaangażowały się w ten projekt”.

Podczas warsztatów „Szałasy”, Dariusz Fodczuk, artysta i dziekan Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk w Szczecinie, pracował z młodzieżą, która wspólnie tworzyła obiekty – rzeźby nawiązujące do tematu szałasów. Młodzież pracowała nad różnymi koncepcjami – pierwszy szałas powstał z suchych gałęzi i miał widoczną konstrukcję, drugi stopił się z otoczeniem i zniknął w naturze. Trzecia grupa stworzyła sferę szałasu bez szałasu, która jak wąż wiła się pomiędzy drzewami tworząc dom dla małych żyjących form. Na końcu powstał najbardziej dziwny szałas z trzech patyków zawieszonych w przestrzeni. Darek Fodczuk nazwał go szałasem haiku – czystą i prostą formą, nawiązując do działania tuż obok, przestrzeni „Ścieżki wiersza”.

Jacek Bożek zaprosił młodzież i gości z Rybnika do performatywnego czytania i pisania haiku. Dobór poezji „Ścieżki wiersza” nie był przypadkowy. Uczestnicy pracowali z haiku napisanymi jesienią, z tomiku „Haiku” wydanego przez Ossolineum w tłumaczeniu Agnieszki Żuławskiej-Umedy.

„Forma wiersza haiku w swojej prostocie opowieści jest doskonałym narzędziem pomocnym w skupieniu i koncentracji. Wykorzystanie poezji do pracy w przestrzeni Tajemniczego Ogrodu, w którym opowieść miejsca i przyroda skłaniają do refleksji i zadumy, okazało się niezwykle inspirujące dla uczestników. Bardzo ważne było nie tylko czytanie performatywne utworów ale także ich przepisanie, wykonanie w formie kaligrafii intuicyjnej na skrawku bawełnianej tkaniny. Proces rozwieszania poetyckich obiektów w przestrzeni przyrody i jej naturalnej opowieści, stał się dla uczestników rytuałem spotkania człowieka z ciszą, miejscem i wyjątkowością chwili. Dziękuję uczestnikom za wspólną możliwość wkroczenia w świat poezji i sztuki performatywnej” – powiedział Jacek Bożek, założyciel i szef Klubu Gaja.

Jak co roku, młodzież wzięła także udział w warsztatach ekologicznych. Poznawała zwyczaje i potrzeby pszczół, i tych miodnych i dzikich, oglądała pasiekę edukacyjną Klubu Gaja. Budowano budki lęgowe dla ptaków typu A i B i poznawano zasady ich czyszczenia.

Święto Drzewa w Bielsku-Białej 2023 zostało dofinasowane ze środków Miasta Bielska-Białej, organizowane było we współpracy z Miastem Bielsko-Biała, Gminą Wyznaniową Żydowską w Bielsku-Białej oraz Funduszem Partnerstwa w ramach w ramach Green Print, LLC Program Clean AdvantageTM.